14-15-БОБЛАР


باب غَسْلِ الرِّجْلين، ولا يَمْسَح على القدمين

14-БОБ. ОЁҚЛАРНИ ЮВИШ, УЛАРГА МАСҲ ТОРТМАСЛИК ҲАҚИДА

 عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عَمْرٍو رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: تَخَلَّفَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنَّا فِي سَفْرَةٍ سَافَرْنَاهَا، فَأَدْرَكَنَا وَقَدْ أَرْهَقْنَا الْعَصْرَ، فَجَعَلْنَا نَتَوَضَّأُ وَنَمْسَحُ عَلَى أَرْجُلِنَا، فَنَادَى بِأَعْلَى صَوْتِهِ: «وَيْلٌ لِلْأَعْقَابِ مِنَ النَّارِ». مَرَّتَيْنِ أَوْ ثَلَاثًا. رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ.

22. Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

«Сафарларимизнинг бирида Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам биздан ортда қолиб, кейин етиб олдилар. Биз асрни кечиктириб қўйиб, таҳорат қилаётган, оёқларимизга масҳ торт(гандек юв)аётган эдик. Шунда у зот баланд овоз билан: «Товонларнинг ҳолига дўзахдан вайл (азоб) бўлсин!» деб икки ёки уч марта нидо қилдилар».

Бухорий ривоят қилган.

 عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عَمْرٍو  رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: سَافَرْنَا مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مِنْ مَكَّةَ إِلَى الْمَدِينَةِ، فَأَتَى عَلَى مَاءٍ بَيْنَ مَكَّةَ وَالْمَدِينَةِ، فَحَضَرَتِ الْعَصْرُ، فَتَقَدَّمَ أُنَاسٌ فَانْتَهَيْنَا إِلَيْهِمْ وَقَدْ تَوَضَّؤُوا، وَأَعْقَابُهُمْ تَلُوحُ، لَمْ يَمَسَّهَا الْمَاءُ، فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «وَيْلٌ لِلْأَعْقَابِ مِنَ النَّارِ، أَسْبِغُوا الْوُضُوءَ». رَوَاهُ الطَّحَاوِيُّ.

23. Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан Маккадан Мадинага томон сафарга чиқдик. У зот Макка билан Мадинанинг орасидаги бир сувга (қудуққа) етиб келдилар. Шу пайт асрнинг вақти кириб қолди. Бир гуруҳ одамлар олдинлаб кетишган эди. Биз етиб олганимизда улар таҳорат олиб бўлишган экан. Аммо товонлари сув тегмаганидан ялтираб турарди. Шунда Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Товонларнинг ҳолига дўзахдан вайл (азоб) бўлсин! Таҳоратни тўкис қилинглар», дедилар». 

Таҳовий ривоят қилган.

عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ قَالَ: رَأَى النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي قَدَمِ رَجُلٍ لَمْعَةً لَمْ يَغْسِلْهَا، فَقَالَ : «وَيْلٌ لِلْأَعْقَابِ مِنَ النَّارِ». رَوَاهُ الطَّحَاوِيُّ.

24. Жобир ибн Абдуллоҳдан ривоят қилинади:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам бир кишининг оёғида ювмаганидан ялтираб турган жойни кўриб, «Товонларнинг ҳолига дўзахдан вайл (азоб) бўлсин!» дедилар». 

Таҳовий ривоят қилган.

 عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ قَالَ: قُلْتُ لِعَطَاءٍ: أَبَلَغَكَ عَنْ أَحَدٍ مِنْ أَصْحَابِ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ مَسَحَ عَلَى الْقَدَمَيْنِ؟ قَالَ: لَا. رَوَاهُ الطَّحَاوِيُّ، وهكذا في (الخير الجاري).

25. Абдулмаликдан ривоят қилинади:

«Атога: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг саҳобаларидан бирортаси оёққа масҳ тортгани ҳақида сизга хабар етиб келганми?» дедим. У киши: «Йўқ», деди».

Таҳовий ривоят қилган. «Хойрул жорий»да шундай келган.

 وفي (العيني): وَرَوَى سَعِيدُ بْنُ مَنْصُورٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي لَيْلَى أَنَّهُ قَالَ: اجْتَمَعَ أَصْحَابُ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَلَى غَسْلِ الرِّجْلَيْنِ. انتهى.

26. Айний («Умдатул қорий»да) шундай деган: 

Саъид ибн Мансур Абдурраҳмон ибн Абу Лайлодан ривоят қилади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг саҳобалари оёқларни ювишга ижмоъ қилишган».

 باب الولاء، يعني أن يغسل العضو الثاني قبل جفاف الأول

15-БОБ. МУВОЛОТ – БИРИНЧИ АЪЗО ҚУРИМАСИДАН ИККИНЧИ АЪЗОНИ ЮВИШ ҲАҚИДА

روى ابن دقيق العيد في كتاب (الإمام): عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَوْفٍ قَالَ: قُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ، إِنَّ أَهْلِي تَغَارُ عَلَيَّ إِذَا أَنَا وَطِئْتُ جَوَارِيَّ، قَالَ: «وَبِمَ يَعْلَمْنَ ذَلِكَ؟» قُلْتُ: مِنْ قِبَلِ الْغُسْلِ، قَالَ: «فَإِذَا كَانَ ذَلِكَ مِنْكَ فَاغْسِلْ رَأْسَكَ عِنْدَ أَهْلِكَ، فَإِذَا حَضَرَتِ الْصَّلَاةُ فَاغْسِلْ سَائِرَ جَسَدِكَ». انتهى.

27. Ибн Дақиқил Ийд «Имом» китобида Абдурраҳмон ибн Авфдан ривоят қилади:

«Эй Аллоҳнинг Расули, жорияларим билан яқинлик қилсам, аҳлияларим менга рашк қилишяпти», дедим. «Нимадан билиб қолишяпти?» дедилар. «Ғуслдан», дедим. «Ўша ишни қилсанг, аҳлияларинг ҳузурида бошингни ювгин, намоз вақти кирганда эса қолган баданингни ювгин», дедилар».

* Бу ҳадисдан ғусл қилишда муволот, яъни пайдар-пай ювиш шарт эмаслиги келиб чиқади. Бу нарса таҳоратда ҳам шарт эмас. (Пайдар-пай ювиш суннатдир)(«Шарҳи ниқоя»).

 

 

 


Мавзуга оид мақолалар
МАҚОЛА: АҚИЙДА
2-дарс. Мақсадлар йўналтирилган асосий беш жиҳат
(Шариатнинг асосий мақсадлари қуйидаги беш нарсага манфаатни жалб қилиш ва зарарни даф этишни назарда тутади).1. Дин.2. Жон.3. Ақл. 4. Насл.5. Мол. Имом Ғаззолий ўзларининг «Ал-Мустасфо» номли давоми...
9 йил аввал 6035 fiqh.uz
МАҚОЛА: АҚИЙДА
3-дарс. Манфаатларда ўзаро ёрдам
МУТАХАСИСЛИК ВА АМАЛ ТАҚСИМОТИ. Дарҳақиқат Аллоҳ таоло халойиқни яратиб, уларни бир бирларига эҳтиёжи тушадиган қилиб қўйди. Ҳар бир тоифа ўзидан бошқаларнинг манфаати учун харакат давоми...
9 йил аввал 5914 fiqh.uz
МАҚОЛА: АҚИЙДА
4-дарс. Охират ва дунё манфаатлари
Охират маслаҳатларини фақатгина нақл орқали билинади. Бу ўринда ақлга суяниб бўлмайди.(Яъни охиратда бўлиши мумкин бўлган фойда ёки зарарни фақатгина оят ва ҳадис орқали билишимиз мумкин. Буларни ақл билан давоми...
9 йил аввал 6255 fiqh.uz
МАҚОЛА: АҚИЙДА
5-дарс. 2-фасл. Қоидалар
- Таърифи:Барча жузъиётларга татбиқ қилиш мумкин бўлган ёки аксарига татбиқ қилса бўладиган умумий ҳукмга қоида дейилади. Ҳозирги асримиз мубоҳисларидан баъзилари қоидага шундай таъриф беришади. “У давоми...
9 йил аввал 5094 fiqh.uz
МАҚОЛА: АҚИЙДА
6-дарс. 6-қоида.
المشقة تجلب التيسيرМашаққат енгилликни жалб қилади. Яъни машаққат бор жойда енгиллик жалб қилинади. Чунки Қуръони Карим оятларида Аллоҳ таоло бандалари учун қийинчиликни давоми...
9 йил аввал 5669 fiqh.uz