Савол: Музораба битми тугатилгандан кейин музорибнинг олди-берди қарзлари бўлса, уларни йиғиштириб олиш кимларнинг зиммасига юклатилади? 
Жавоб: Музораба битми тугатилгач, музорибдан бировларнинг қарзлари бўлса ёки ҳақлари бўлса, уларнинг барчасини ўз ўрнига қўйиш унинг зиммасига бўлади. Қарздорлар ҳузурига бориб талаб қилиш ҳаражатлари иш юритилаётган шаҳарда бўлса, музорибнинг зиммасига, шаҳардан ташқарида бўлса, музораба молидан бўлади. 

وَمُفَادُهُ أَنَّ نَفَقَةَ الطَّلَبِ عَلَى الْمُضَارِبِ، وَهَذَا لَوْ الدَّيْنُ فِي الْمِصْرِ وَإِلَّا فَفِي مَالِ الْمُضَارَبَةِ

“Унинг ифодаси шу бўладики, қарзлар шаҳрда бўлса қарзни талаб қилишдаги чиқим музорибдан бўлади. Агар шаҳардан ташқарида бўлса, музорибнинг молидан бўлади” (Роддул муҳтор).

Музорибни қарз олиши

Савол: Музориб сармоя эгасининг ижозатисиз қарз олди-берди ишларини қилиши мумкинми?
Жавоб: Битм тузиш вақтида билганингча иш тутавер деб айтган бўлса ҳам музориб сармоя эгасининг ошкора қарз бераве деган ижозатисиз бирортасига қарз ҳам бера олмайди ва музорабага маблағ ҳам ола олмайди. 

وَ لَاالْإِقْرَاضُ وَالِاسْتِدَانَةُ وَإِنْ قِيلَ لَهُ ذَلِكَ أَيْ اعْمَلْ بِرَأْيِكَ ؛ لِأَنَّهُمَا لَيْسَا مِنْ صَنِيع التُّجَّارِ فَلَمْ يَدْخُلَا فِي التَّعْمِيمِمَا لَمْ يَنُصَّ الْمَالِكُعَلَيْهِمَا فَيَمْلِكُهُمَا

“Музориб бировларга қарз бериши ёки қарз олиши жоиз бўлмайди. Агарчи битм вақтида билганингча иш тутавер деб айтилган бўлса ҳам. Чунки, бу нарса савдгарларни одатидан эмас. Модомики, сармоя эгаси унга ошкора ижозат бермас экан, қарз олди-бердисини қилишлик билганингча иш тутавер деган ижозатни остига кирмайди” (Роддул муҳтор).