Шу ўринда намозни бузадиганларни биринчи гапириб ўтамиз. Кимки намоз асносида қасддан ё унитиб гапириб юборса намози бузилади. Имом Шофиий эсдан чиқиб ёки хато қилиб гапириб юборса бузилмайди деб, бу ҳадисни далил қилган:
ﺮﻔﻊﻋﻦﺃﻣﺘﻰﺍﻠﺧﻂﺎﺀﻮﺍﻠﻧﺴﻳﺎﻦﻮﻣﺎﺇﻧﺷﻜﺭﻫﻮﻋﻠﻳه
“Менинг умматимдан хато қилиб, унитиб ва мажбурланиб қилган ишларини Аллоҳ кечирди”.
Бизнинг далилимиз
ﺇﻦﺼﻼﺘﻧﺎﻫﺫﻩﻻﻳﺼﺢ ﻔﻴﻬﺎﺸﻰﺀﻣﻦﻜﻼﻡﺍﻠﻧﺎﺱﻮﺇﻧﻣﺎﻫﻰﺍﻠﺘﺴﺑﻳﺢﻮﺍﻠﺘﻬﻠﻳﻞﻮﻘﺮﺍﺀﺓﺍﻠﻘﺮﺁﻥ
Яъни: “Бизнинг намозимизда инсонларнинг сўзларидан бирон нарса ҳам дуруст бўлмайди. Бу намоз фақат қироат, тасбеҳ ва таҳлилдан иборат”.
Агар киши намозда инграса ёки оҳ тортса ёки товушини чиқариб йиғласа намозни бузади, агар бу йиғи жаннат ёки дўзахни эслашдан бўлса, намози бузилмайди.
Агар бу йиғи оғрик ёки мусибат сабабли бўлса намозини бузади. Яна узрсиз ҳарф ҳосил бўлса икки имом наздларида намоз бузилади. Кекириш ҳам шу хукмдадир. Аксага жавоб бериш ҳам намозни бузади.
Агар бир киши намоз ўқиётган бошқа кишига луқма берса ўша берувчини намози бузилади. Агар ўз имомига луқма берса намоз бузилмайди. Агар имом бошқа оятга ўтиб кетса, эслатувчининг намози бузилади.
Кимки пешин намозидан бир ракаат ўқиган бўлса, сўнгра аср намозига ё нафл намозга такбир айтиб киришса унинг бошқа намозга ўтгани амалга ошиб, у пешиндан чиқади.
Агар имом Қуръонга қараб тиловат қилса, Абу Ҳанифа (р.а) наздида намоз бузилади. Имомайн (р.а) наздида намоз бузилмайди. Яна қасддан салом бериш, сўзга жавоб бериш агарчи зикр билан бўлса ҳам, нажосатга сажда қилиш, инсонлардан сўраладиган нарсани намоз ичида сўраш, ейиш, ичиш, амали касир қилиш намозни бузади.
Амали касир мана булардир: Икки қўлга муҳтож бўладиган иш, намоз ўқувчини ўзи кўп ҳисоблайдиган иш, ташқаридан қараб турган кишини бу намоз ўқувчи эмас деб уйлайдиган даражадаги ишлари амали касир ҳисобланади.
Яна намозда макруҳлар ҳам борки биз уларни келтириб ўтирмасдан намоз ўқувчини олдидан ўтиш мавзусига ўтамиз Агар намозхоннинг олдидан аёл киши юриб ўтса намозни бузмайди. Бунга Расулуллоҳ (с.а.в)нинг мана бу ҳадислари далилдир:
ﻻﻳﻘﻂﻊﺍﻠﺼﻼﺓﻣﺮﻮﺮﺸﻰﺀ
“Яъни нарсанинг юриб ўтиши намозни бузмайди”.
Лекин ўтувчи одам гуноҳкор бўлади. Бунга мана бу ҳадис далилдир.
ﻠﻮﻋﻟﻢﺍﻠﻣﺎﺮﺑﻳﻦﻳﻮﻯﺍﻠﻣﺼﻟﻰﻣﺎﺫﺍﻋﻠﻳﻪﻣﻦﺍﻠﻮﺯﺮﻟﻮﻘﻒﺃﺭﺒﻌﻳﻦ
Яъни: “Намоз ўқиётган кишининг олдидан ўтаётган киши ўзига қанчалик гуноҳ бўлишини билганида эди ўтмасдан қирқ муддат туриб қоларди”- деганлар.
Агар ўтувчи киши саждада бош қўядиган ердан ўтса ва уларнинг орасида девор бўлмаса супада намоз ўқиётган одам аъзоси олдидан ўтган одамнинг аъзосига баробар келса ўтувчи гуноҳкор бўлади.
Очиқ ерда намоз ўқиётган киши олдига сутра қўйиши лозим. Чунки Расулуллоҳ (с.а.в) бу ҳақда шундай деганлар:
ﺇﺫﺍﺼﻠﻰﺃﺣﺪﻜﻢﻔﻰﺍﻠﺼﺣﺭﺍﺀﺃﻦﻳﺘﺧﺫﺃﻣﺎﻣﻪﺴﺘﺭﺓ
“Қайси бирингиз саҳрода намоз ўқисангиз, ўз олдига тўсиқ қўйсин” деганлар. Баландлиги бир зироъ, қалинлиги бармоқдек бўлиши лозим. Чунки Расулуллоҳ (с.а.в): “Ҳар бирингиз саҳрода намоз ўқиганингизда олдига эгарчалик ҳам тўсиқ қўйишдан ожизмисиз?” деганлар. Сутрани намозхон яқинига, икки қошининг тўғрисига қўяди.
Имомнинг сутраси қавмга ҳам кифоя қилади. Расулуллоҳ Маккада шундай қилганлар.
Сутра қадалади, ташланмайди. Агар тўсиқ бўлмаса ё тўсиқ билан намозхон ўртасидан ўтса уни ишора билан қайтаради. Расулуллоҳ (с.а.в):
أﺪﺭﺀﻮﺍﻣﺎﺍﺴﺘﻂﻌﺘﻢ
“Кучингиз етганича тўхтатинг” деганлар. Лекин иккаласи жам қилинмайди.