Қурбонлик воқеасидаги улкан камолот Иброҳим алайҳиссаломга тааллуқлидир. Чунки ўзини ўзи ўлдириш кўпчиликдан содир бўлган иш. Аммо ўз фарзандини ўлдириш яхши отадан содир бўлиши мумкинми?
У ота ўз фарзанди бўйнига пичоқ тортиши мумкинми? Лекин нима бўлганда ҳам Иборҳим алайҳиссалом ўғилларини забҳ қилдилар.
Бас қурбонликнинг асли ўзини забҳ қилишданам қаттиқроқ бўлган фарзандини забҳ қилишлик бўлди. Ақлий бир қоида борки: оғир нарса енгилни ўз ичига олиб кетади. Бу ерда Иброҳим алайҳиссалом фарзандларини эмас, балки ўз нафсларини қурбон қилган эдилар. Аллоҳ таоло айтади:
وَلَوْ أَنَّا كَتَبْنَا عَلَيْهِمْ أَنِ اقْتُلُواْ أَنفُسَكُمْ أَوِ اخْرُجُواْمِن دِيَارِكُم مَّا فَعَلُوهُ إِلاَّ قَلِيلٌ مِّنْهُم
Агар Биз уларга: «Ўзларингизни ўлдиринг ёки диёрларингиздан чиқиб кетинг», – деб фарз қилганимизда, озгиналаридан бошқаси буни қилмас эдилар. (Нисо 66)
Агар Аллоҳ хоҳлаганида ўзини ўзи ўлдиришни машруъ қилиб қўйган бўларди. Иброҳим алайҳиссаломнинг вақтларида машруъ ҳам бўлди. У зот бу амални бажардилар ҳам. Лекин Ҳақ таоло Ўз раҳмати ила бир иноят зоҳир қилди. Чунончи Аллоҳ таоло айтадики:
وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ
Унинг ўрнига буюк қурбонлик фидо қилдик. (Соффаат 107)
Оятдаги улкан қурбонликни муфассирлар: Аллоҳ таоло тезда унга бир қўчқорни қурбонликка берди ва Иброҳим алайҳиссалом уни қурбонлик қилдилар. Шу билан у зотнинг динида қурбонлик машру бўлди ва бу қурбонликдаги асл ўзини ўзи фидо қилишлик эди. Лекин бу ўзидан олдинги шариатларга мувофиқ бўлиши учун эмас.