بسم الله الرحمن الرحيم 

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Кириш сўзи 

«Ҳар жамоадан бир тоифа бўлсайди, динни чуқур англаб, улар қайтиб келишганда шояд ҳазир бўлсалар деб, қавмларини огоҳлантирса» деб, динда фақиҳ бўлишга тарғиб қилган Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин!
«Аллоҳ кимга яхшиликни ирода қилса, уни динда фақиҳ қилиб қўяди», деган ҳидоят маёғи Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга салавоту дурудлар бўлсин!
Азизлар! Аллоҳ таолонинг Ўзидан ёрдам сўраган ҳолда шайх Муҳаммад Абдуллоҳ ибн Муслим Баҳлавийнинг «Адиллатул ҳанафийя минал аҳаадисун-набавийя ъалал масааилил фиқҳийя» (Ҳанафий уламоларларнинг фиқҳий масалаларга набавий ҳадислардан келтирган далиллари) китобини баҳолиқудрат таржима қилиб, изоҳини бериб боришни ният қилдик.
Аллоҳим, ушбу камтарона саъй-ҳаракатимиздан ният фақат розилигингга етишишдир. Бунинг учун бизга ихлос деб аталмиш неъматни ҳозирлаб қўйишингни ёлвориб сўраймиз. Бу хайрли ишимизга муваффақият ато этгин, уни барча мўмин-мусулмонлар учун манфаатли қилгин, хато-камчиликларимизни кечиргин. Албатта, Сен меҳрибонсан, раҳмлидирсан! 

Муҳаммад Али Муҳаммад Юсуф

Ҳижрий 1438 йил, 8 ражаб 

كتاب الإيمان

(1)

ИЙМОН КИТОБИ

 باب الإيمان والإسلام والإحسان

1-БОБ. ИЙМОН, ИСЛОМ, ЭҲСОН 

عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ رَضِيَ اللهُ تَعَالَى عَنْهُ قَالَ: بَيْنَمَا نَحْنُ عِنْدَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ذَاتَ يَوْمٍ إِذْ طَلَعَ عَلَيْنَا رَجُلٌ، شَدِيدُ بَيَاضِ الثِّيَابِ، شَدِيدُ سَوَادِ الشَّعَرِ، لَا يُرَى عَلَيْهِ أَثَرُ السَّفَرِ، وَلَا يَعْرِفُهُ مِنَّا أَحَدٌ، حَتَّى جَلَسَ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَأَسْنَدَ رُكْبَتَيْهِ إِلَى رُكْبَتَيْهِ، وَوَضَعَ كَفَّيْهِ عَلَى فَخِذَيْهِ، وَقَالَ: يَا مُحَمَّدُ، أَخْبِرْنِي عَنِ الْإِسْلَامِ، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «الْإِسْلَامُ أَنْ تَشْهَدَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ، وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللهِ، وَتُقِيمَ الصَّلَاةَ، وَتُؤْتِيَ الزَّكَاةَ، وَتَصُومَ رَمَضَانَ، وَتَحُجَّ الْبَيْتَ، إِنِ اسْتَطَعْتَ إِلَيْهِ سَبِيلًا»، قَالَ: صَدَقْتَ، قَالَ: فَعَجِبْنَا لَهُ يَسْأَلُهُ وَيُصَدِّقُهُ، قَالَ: فَأَخْبِرْنِي عَنِ الْإِيْمَانِ، قَالَ: «أَنْ تُؤْمِنَ بِاللهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ، وَالْيَوْمِ الْآخِرِ، وَتُؤْمِنَ بِالْقَدَرِ خَيْرِهِ وَشَرِّهِ»، قَالَ: صَدَقْتَ، قَالَ: فَأَخْبِرْنِي عَنِ الْإِحْسَانِ، قَالَ: «أَنْ تَعْبُدَ اللهَ كَأَنَّكَ تَرَاهُ، فَإِنْ لَمْ تَكُنْ تَرَاهُ، فَإِنَّهُ يَرَاكَ»، قَالَ: فَأَخْبِرْنِي عَنِ السَّاعَةِ، قَالَ: «مَا الْمَسْؤُولُ عَنْهَا بِأَعْلَمَ مِنَ السَّائِلِ»، قَالَ: فَأَخْبِرْنِي عَنْ أَمَارَتِهَا، قَالَ: «أَنْ تَلِدَ الْأَمَةُ رَبَّتَهَا (وفي رواية: رَبَّهَا)، وَأَنْ تَرَى الْحُفَاةَ الْعُرَاةَ الْعَالَةَ رِعَاءَ الشَّاءِ يَتَطَاوَلُونَ فِي الْبُنْيَانِ»، قَالَ: ثُمَّ انْطَلَقَ، فَلَبِثْتُ مَلِيًّا، ثُمَّ قَالَ لِي: «يَا عُمَرُ، أَتَدْرِي مَنِ السَّائِلُ؟» قُلْتُ: اللهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ، قَالَ: «فَإِنَّهُ جِبْرِيلُ، أَتَاكُمْ يُعَلِّمُكُمْ دِينَكُمْ». رَوَاهُ مُسْلِمٌ وَالْبُخَارِيُّ وَغَيْرُهُمَا 

    1. Умар ибн Хаттоб розияллоҳу таоло анҳудан ривоят қилинади: 
«Бир куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларида эдик. Бирдан олдимизга оппоқ кийимли, сочлари қоп-қора бир киши кириб келди. Унда сафар аломати кўринмас эди. Орамизда ҳеч ким уни танимас эди. У келиб, Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг рўпараларига ўтирди. Икки тиззасини у зотнинг икки тиззаларига тиради. Кафтларини сонининг устига қўйди ва: «Эй Муҳаммад, менга Ислом ҳақида хабар бер», деди. 
Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ислом – «Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ ва Муҳаммад Аллоҳнинг Расулидир», деб гувоҳлик беришинг, намозни тўкис адо этишинг, закот беришинг, Рамазон рўзасини тутишинг ва агар йўлга қодир бўлсанг, Байтни ҳаж қилишинг», дедилар. 
 «Тўғри айтдинг», деди у.
Биз бунга ажабландик: ўзи у зотдан сўрайди да, яна ўзи тасдиқлаб ҳам қўяди.
Сўнг у: «Менга иймон ҳақида хабар бер», деди.
У зот: «Аллоҳга, Унинг фаришталарига, китобларига, пайғамбарларига ва охират кунига иймон келтиришинг ва қадарнинг яхшисига ҳам, ёмонига ҳам иймон келтиришинг», дедилар.
«Тўғри айтдинг», деди у ва: «Менга эҳсон ҳақида хабар бер», деди.
У зот: «Аллоҳга худди Уни кўриб тургандек, агар сен Уни кўрмасанг, У сени кўриб тургандек ибодат қилишинг», дедилар.
«Менга қиёматдан хабар бер», деди. 
 У зот: «Сўралувчи бу ҳақда сўровчидан билимлироқ эмас», дедилар.
«Унинг аломатларидан хабар бер», деди.
У зот: «Чўри ўз хожасини туғиши ҳамда ялангоёқ, ялан¬ғоч, йўқсил ва қўйчивонларнинг кимўзарга бино қуришини кўришинг», дедилар.
Кейин у жўнаб кетди. Мен бирпас туриб қолдим. Сўнг у зот менга: «Эй Умар, сўровчи кимлигини билдингми?» дедилар. «Аллоҳ ва Унинг Расули билади», дедим.
У зот: «У Жаброилдир, сизларга динингизни ўргатгани келибди», дедилар».
Муслим, Бухорий ва бошқалар ривоят қилишган.