Мен дин олими эмасман, бинобарин, Исломдаги мазҳаблар ҳақида аввало, ижтимоий-тарихий таҳлил нуқтаи назаридан гапираман. Агар қаердадир хатога йўл қўйсам, уламолар хатоимни тўғрилаб қўйишади, деган умиддаман.Келинг, мазҳаблар Исломнинг фундаментал институтлари эмаслигини тан олайлик. Қуръонда ҳам, С...
Мадийнаи Мунаввара Набий соллаллоҳу алайҳи ва-салламнинг ҳижратгоҳлари бўлган, бу пок шаҳарда Қуръони Каримнинг фиқҳий аҳкомларга оид оятлари но-зил бўлган. Айни шу шаҳарда Ислом дийнининг тарихига оид кўплаб ҳодисалар бўлган. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзларининг ҳадисларининг кўпини шу...
... Биз: ”Ижтиҳод эшиги ёпилганми?”, ”ёпилган бўлса, бу қачон юз берган?” каби саволларни эшитиб турамиз. Марҳум Шайх Абдулмунъим ан-Намр ўзининг “Ижтиҳод” китобида биринчи саволга қуйидагича жавоб берган: ”Тилларимизда ва китобларда “ижтиҳод эшиги ёпи...
Ислом фиқҳида ижмоъ маҳоратли ҳар бир фақиҳ, мусулмон ҳар бир олим билиши зарур бўлган муҳим манбалардан бири ҳисобланади. Зотан, ижмоъга қарши чиқиш, уни инкор қилиш, унга хилоф равишда фатво бериш ҳатто куфрга сабаб бўлиши мумкин. Мусулмон уммати ижмоъ қилган масалалар ақидавий ёки фиқҳий турларга...
Ҳозиргача қайси турдаги ва қайси номдаги фиқҳий ки-тоб ҳақида сўз юритган бўлсак, уларнинг барчаси якка му-аллифларнинг асари ҳисобланади. Албатта, бу ўша вақт-ларнинг шароитидан келиб чиққан омил бўлган. Шунинг учун ҳам, китоблар фақат якка шахслар томонидан ёзилган.
Аммо, давр ўтиши билан, ҳолат...
Ҳақийқий фиқҳий ижтиҳодларни ёзишни ташкил қилиш ҳақида сўз кетадиган бўлса, баъзи уламолар бу ишни Абу Ҳанийфа раҳматуллоҳи алайҳи бошлаганларини таъкидлай-дилар.
Жумладан, «Тақрийр ва таҳбийр» китобининг соҳиби Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Амийри Ҳажж қуйидагиларни ёзади: &l...
