Баъй асосан икки қисмга: Баъй биннасиъа (насия савдо ) ва баъй биннақд(нақдга савдо)га бўлинади.
Баъй биннасиъанинг (насия савдо, баъй муажжал ҳам дейилади) маъноси: молни ҳозир сотиб олиб, қийматини (пулини) келгусида, муайян бир кунда тўлашга айтилади. Насия савдосининг тўғри ва жоиз бўлиши учун шарт шуки, сотилган нарсанинг нархи (пули) берилиши муайян бир кунга тайин қилинган бўлиши керак.
Агар тайин қилинмаса, баъй фосид бўлади ва ундай баъйни бузиш вожиб бўлади. Масалан: харидор: «Мен сиздан мана шу кўйлакни нархини ўн кунда бериш шарти билан сотиб оламан», дейди. Шунда сотувчи: «Майли сотдим», деса ва олувчи: «Олдим», деса, насия савдо қилинган бўлади. Энди сотувчи ўн кунгача кўйлакнинг пулини талаб қилиши жоиз эмас. Ҳатто агар сотиб олган одам у нарсани ўша заҳоти нақдга бошқага сотиб юборган бўлса ҳам.
Баъй биннақд (нақд савдо, баъй муъажжал Юқорида: Баъй биннасиъа (насия савдо, баъй муажжал ҳам дейилади) дейилган эди) ҳам дейилади):
Насия савдодан бошқа барча баъйлар нақд баъйдир. Бу савдода сотувчи ўша онда мабий(сотилган нарса)нинг нархини талаб қилишга ҳақлидир.
Шу ўринда бизлардан содир бўладиган бир савдони ҳам айтиб ўтиш керак. У бирор киши насияга ёки нақдга сотиб олишини савдонинг сулбидаёқ, яъни савдо қилинаётган вақтдаёқ айтмасдан сотиб олади. Кейин сотувчига: «Ҳозир ёнимда пул йўқ, нархини кейин бераман» ёки «Ташлаб кетаман», ёки «Жўнатиб юбораман», ёки «Сотилса, бераман», дейди. Бу савдо нақд савдога киради. Сотувчи хоҳласа, рози бўлади, хоҳласа, баъйни бузади. Сотувчининг бу шартга рози бўлиши билан баъй насияга айланиб қолмайди, балки сотувчи хоҳлаган вақтида пулни талаб қилиши жоиздир. Сотиб олган киши эса мабодо ўша молни сотиб юборган бўлса, пулини бошқа нарсага ишлатиши жоиз эмас.
Нақд билан насия савдоси ўртасидаги фарқ
Суратдаги фарқ – сотувчи ёки харидор савдонинг насияга эканини савдонинг сулбида, яъни савдо қилинаётган вақтда айтса, насия бўлади, савдолашишдан аввал ёки савдо қилиб бўлгандан кейин айтса, нақд бўлади.
Ҳукмдаги фарқ – сотилган нарсанинг пулини талаб қилишга ҳақли бўлиш ва бўлмасликда бўлади. Насия савдосида сотувчи берилиши тайин қилинган кунгача нархни талаб қилиши жоиз эмас. Агар мабодо пулни бошқа нарсага тикиб, айлантираётган бўлса ҳам.
Нақд савдода эса сотувчи пулни ўша заҳоти талаб қилишга ҳақлидир. Гарчи кечиктиришга ўзи рухсат берган бўлса ҳам («Инъомул Борий» Муҳаммад Тақий Усмоний).