وَلَا تَصِحُّ لِلْعِبَادَاتِ: كَالْأَذَانِ وَالْإِمَامَةِ وَتَعْلِيمِ الْقُرْآنِ. وَيُفْتَى الْيَوْمَ بِصِحَّتِهَا
Азон айтиш, имомгарчилик қилиш ва Қуръон таълими бериш каби ибодатлар учун ижарага олиш дуруст эмас. Бугунги кунда унинг дурустлигига фатво берилади.
Маъсиятларга ижара ҳукми ҳақидаги фасл
وَلَا لِلْمَعَاصِي: كَالْغِنَاءِ وَالنَّوْحِ، وَلَا لِعَسْبِ التَّيْسِ، وَلَا إِجَارَةُ الْمُشَاعِ إِلَّا مِنَ الشَّرِيكِ، وَلَا إِجَارَةُ الرَّحَى بِبَعْضِ دَقِيقِهِ وَنَحْوِهَا. وَلَا الْجَمْعُ بَيْنَ الْوَقْتِ وَالْعَمَلِ
Шунингдек, қўшиқ ва айтиб йиғлаш каби маъсиятларга ва қочириш учун эркак ҳайвонни ижарага олиш ҳам саҳиҳ эмас. Шериклик нарсани шерикнинг розилигисиз ижарага қўйиш тўғри эмас. Тегирмонни ундан чиққан уннинг баъзисига ижараси ва шунга ўхшашлар дуруст эмас.
Вақт билан ишни жамлаш дуруст эмас.
Энди «Мухтасари Виқоя»да келган матнларни шарҳ қилишга ўтайлик.
Шунингдек, қўшиқ ва айтиб йиғлаш каби маъсиятларга ва қочириш учун эркак ҳайвонни ижарага олиш ҳам саҳиҳ эмас.
عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا، قَالَ: نَهَى النَّبِيُّ صَلَي الله عَلَيْهِ وَسَلَّم عَنْ عَسْبِ الْفَحْلِ. رَوَاهُ الْخَمْسَةُ إِلَّا مُسْلِمًا
Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам эркак ҳайвоннинг урчитиши учун ҳақ олишдан қайтардилар».
Бешовларидан фақат Муслим ривоят қилмаган.
Жоҳилият пайтида урғочи ҳайвонларни қочириш учун қўшиб қўйиладиган эркак ҳайвонларга ҳам ҳақ олишар эди. Бу иш номаълум нарсага ҳақ олиш бўлгани учун Исломда бекор қилинди. Ундай ҳайвонларни иорага, яъни вақтинча, урғочи ҳайвонни қочириб олгунча бериб туриш тавсия қилинди. Демак, мазкур нотўғри йўл билан мол касб қилиш ҳам жоиз эмас.
Шериклик нарсани шерикнинг розилигисиз ижарага қўйиш тўғри эмас. Тегирмонни ундан чиққан уннинг баъзисига ижараси ва шунга ўхшашлар дуруст эмас. Вақт билан ишни жамлаш дуруст эмас.
Ишга келишиш ишбай ёки вақтбай бўлиши керак. «Бир кун ишлашингга бунча бераман», деса, тўғри бўлади. Шунингдек, «Мингта ғишт қуйиб берсанг, бунча бераман», деса ҳам дуруст. Аммо «Бир кунда мингта ғишт қуйиб берсанг, бунча бераман», дейиш тўғри эмас.
