Бўлимлар
| Атама номи | Атама |
|---|---|
| Абулфатҳ Алоуддин Муҳаммад | АБУЛФАТҲ АЛОУДДИН МУҲАММАД ибн Абдулҳамид Усмандий Самарқандий (? - 1157) - фиқҳшунос олим. Унинг Абу Муҳаммад ибн ал-Ҳасан аш-Шайбонийнинг "алЖомиъ ал-Кабир" ("Катта тўплам") китобига ёзган "Шарҳ ул-Жомиъ ал-Кабир" ("Жомиъ алКабирнинг шарҳи") номли бир неча ж... |
| Абулқосим Ҳаким Самарқандий | АБУЛҚОСИМ ҲАКИМ САМАРҚАНДИЙ, тўлиқ номи Ишоқ ибн Муҳаммад ибн Исмоил ибн Иброҳим ибн Зайд (856-946) -ҳанафийлик мазҳабининг кўзга кўринган назариётчиси, ҳаким. Самарқандда туғилган. Ёшлигида илм олиш учун Балхга борган, у ерда Абу Бакр Варроқ Термизийдан тариқат таълимини олган. У калом, фиқҳ ва таф... |
| Авесто | АВЕСТО, Овасто (парфиёнча: арастак -матн; кўпинча "Зенд-Авесто", яъни "тафсир қилинган матн" деб аталади) -зардуштийликнинг муқаддас китоблари тўплами. А.Марказий Осиё, Эрон, Озарбайжон халқларининг қад. даврдаги ижтимоий-иқтисодий ҳаёт, диний қарашлари, олам тўғрисидаги тас... |
| Аждодларга Сиғиниш | АЖДОДЛАРГА СИҒИНИШ - ибтидоий дин шакли. А.с.нинг турли шакллари мавжуд бўлган. А.с. дафн маросимлари (ўлган кишиларнинг жони ва руҳи ҳақидаги тасаввурлар), шахсий ҳомий руҳларга, оила-уруғ оқсоқол ҳомийларига сиғиниш кабилар асосида таркиб топган. А.с.да аждодларнинг руҳлари уруғнинг аъзоси бўлиб қ... |
| Азайимхонлик | АЗАЙИМХОНЛИК, дуохонлик - дуо ўқиш, дам солиш йўли билан табиблик қилиш. А. билан шуғулланган шахслар азайимхон, дуохон, бахши ва ҳ.к. деб аталади. Номи чиққан, тажрибали, мартабали дуохон азайимхон деб аталган. Азайимхон иссиқ-совуқ қилиш, жодугарлик билан ҳам шуғулланган. Ибтидоий жамиятнинг уруғч... |
| АЗОБ Ал-ҚАБР | АЗОБ ал-ҚАБР (синоними азоб ал-барзох; "қабр жазоси") - синов, қабрдаги жазо, инсон ўлган заҳоти бўладиган кичик суд. Шунга кўра, қабр жаннат ёки дўзахга киришдан олдинги ўтлоқ (яйлов)дир ва унда дастлабки суд содир этилиб, банданинг қилган амалларига яраша дастлабки ҳукм белгиланади. Икки... |
| Азрақийлар | АЗРАҚИЙЛАР - хорижийлардан ажралиб чиққан ўта муросасиз фирқа тарафдорлари. Асосчиси - Нафи ибн ал-Азрақ (685 й. в.э.). 7-а. нинг 2-ярмида араб халифалигининг шарқий ҳудудида хорижийлар ҳаракати кучаяди. А.нинг умавийлар халифалигига ҳамда шиаларга қарши қаратилган энг йирик исёни Ироқ ва Эрон... |
| Айнулқуззот | АЙНУЛҚУЗЗОТ, асл исми Абдулла ибн Муҳаммад ибн Али Миёнжий Ҳамадоний (1099-1132) - шайх, мутасаввиф. Ҳамадон ш.да туғилган. Унинг илоҳий ҳикмат ва табиатшунослик илмларига оид "Яздон шеноҳт" ("Худони таниш"), тасаввуфнинг ўн асосини талқин қилувчи "Тамҳидот" ("Теки... |
| Акромийлар | АКРОМИЙЛАР - исломдаги диний-сиёсий гуруҳ (оқим). 1997-1999 й.ларда Фарғона водийсида пайдо бўлган. Гуруҳ асосчиси -Акром Йўлдошев (1960 й.да Андижонда туғилган). Гуруҳ аъзолари, асосан, ҳунармандлардан иборат бўлган. Улар расмий ишхоналардан бўшаб, жамоа маъқуллаган меҳнат фаолияти билан шугулланга... |
| Ал-Азҳар | АЛ-АЗҲАР, Азҳар (ал-Жомеъ, ал-Азҳарнинг қисқа номи) - Қоҳирадаги жоме масжид, университет, ўрта ва ўрта махсус билим юртларини ўз ичига олган йирик расмий диний муассаса. Масжид Ал-Муъиз ал-Фотимий буйруғига биноан Жавҳар ас-Сиқоллий томонидан 970-972 й.лари Қоҳира ш. билан баробар қурилган. Унинг т... |
| Алвасти | АЛВАСТИ - Шарқ мифологияси ва диний-хурофий тасаввурларга кўра ёвуз руҳ. А. кўпинча сочлари ёйилган, кўкраклари узун осилган ва бадбашара аёл қиёфасида тасаввур этилган. Манбаларда А. дастлаб яхшилик қилувчи, ҳосилдорлик, уй-рўзғор, ёввойи ҳайвонлар ва овчилик ҳомийси, саҳий маъбуда сифатида тасвирл... |
| Али авлодлари | АЛИ АВЛОДЛАРИ - Али ибн Абу Толиб авлодлари. Манбаларга кўра, Али (кв)нинг турли хотинларидан (8 ёхуд 9) кўплаб фарзандлари - 14 (ёки 18) ўғил ва 19 (ёхуд 17) қизи бўлган. Уларнинг ичида тарихда энг машҳурлари Муҳаммад (сав) қизлари Фотимадан туғилган Ҳасан ва Ҳусайн ҳамда бану ҳанифа қабиласидан бў... |
| Али ар-Ризо | Али ар-Ризо Али ибн Мусо (765/770-818) - шиаларнинг саккизинчи имоми. Мадинада яшаган. 816 й.да халифа ал-Маъмун мўтадил шиалар билан иттифоқлашиш ва улар ёрдамида ўз ҳокимиятини мустаҳкамлаш мақсадида А. ар-Р.ни тахт вориси деб эълон қилган. Лекин бу иттифоқ узоққа чўзилмаган. Сунн... |
| Алихонтўра | АЛИХОНТЎРА Шокирхўжа ўғли (тахаллуси Соғуний; 1885.21.3, Тўқмоқ- 1976, Тошкент) дин ва давлат арбоби, уламо, таржимон. Тахаллуси туғилган шаҳрининг қисқа номи - Боласоғун билан боғлиқ. Арабистон (Мадина)да ва Бухоро мадрасаларида таҳсил олган. Чор маъмуриятининг ерли аҳолини мардик... |
| Алясаъ | АЛЯСАЪ (ас) - Қуръонда номи зикр қилинган пайғамбарлардан бири. А. Бану Исроил пайғамбарларидан бири бўлиб, Қуръонда А. ҳақида алоҳида оятлар нозил бўлмаган, балким имон келтириш лозим бўлган бир гуруҳ пайғамбарлар жумласида зикр қилинган (Сод сураси, 48-оят, Анъом сураси, 86-оят). Ривоятларга кўра... |